Το Κάστρο

Στεγαζόμενο σε ένα από τα λίγα, περίφημα καστρόσπιτα του νησιού, το επονομαζόμενο, από τους ντόπιους, “Κάστρο” με έτος κτίσης το 1803, σας περιμένει να ξεναγηθείτε εντός του. Περιηγηθείτε στους χώρους του κι ανακαλύψτε έναν μαγικό κόσμο, όπου η ιστορία ζωντανεύει και η πολιτιστική κληρονομιά της ξεχωριστής κοινότητας των Καστρωμένων, αναδύεται αυθεντική και ανέγγιχτη από τον χρόνο.

Σχετικά με το Κάστρο

Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε περισσότερες ενδιαφέρουσες πληροφορίες για το Κάστρο, απευθείας από τον ιδρυτή του Μουσείου, κ. Αντώνη Συριανό, ο οποίος μέσω της συγγραφικής του πένας και των αναμνήσεων του, μας εξιστορεί την μοναδική ιστορία του Καστρόσπιτου.

«Το καστρόσπιτο ή αλλιώς κάστρο είναι ένα τριώροφο κτίριο, κτισμένο πάνω σε μια κατωφέρεια, και έχει την ιδιαιτερότητα, και οι επτά είσοδοι των τριών ορόφων του, να βρίσκονται πάνω σε δρόμους. Φανταστείτε ένα μικρό χωριό στην πλαγιά ενός βουνού, με τα σπίτια να κατεβαίνουν σαν ποτάμι από τα πάνω πρός τα κάτω.»

«Ήταν ένα από τα λίγα, περίφημα καστρόσπιτα, που έχτισαν οι Τηνιακοί, στις αρχές του 18ου αιώνα και συγκεκριμένα το 1715 ημερομηνία κτίσης της Πόλης της Τήνου.

Το κάτω μέρος του Κάστρου, από μαρτυρίες όλων αυτών που το κατοίκησαν, ήταν κρυφοταρσανάς, (ταρσανάς, για τον φόβο των πειρατών, όχι ορατός και πάνω στην ακτογραμή, αλλά κρυμμένος σε ένα είδος στενού μέσα στο οποίο ενωνόντουσαν τα νερά της θάλασσας κι ενός λαγκαδιού (το λαγκάδι της Βαρής). Πάνω και κάτω απ’ αυτόν τον Ταρσανά στο βάθος του οποίου υπήρχε ένα μικρό εκλησάκι του Αγίου Μηνά, της Μαύρης Παναγιάς και των Τριών Ιεραρχών, κτίστηκαν τα υπόλοιπα μέρη του κάστρου, ένα γύρω στο 1712, και τα άλλα το 1803 όπως μαρτυρά η μαρμάρινη επιγραφή στην κέντρική είσοδο, επί του υψηλότερου δρόμου.»

«Η Χώρα της Τήνου από τις απαρχές της, ήταν χωρισμένη σε δυό γειτονιές, την αριστοκρατική Πάνω Βρύση και την παρακατιανή, σύμφωνα με τα κριτήρια της Πάνω Βρύσης, Κάτω Βρύση.»

«Πάνω στις διαμάχες ανάμεσα στις δυό γειτονιές, βασίζεται και το τρίπτυχο βιβίο μου οι Καστρωμένες, το οποίο έδωσε και το έναυσμα, να γίνει επισκέψιμος χώρος, το μέρος στο οποίο έζησαν.

Οι γυναίκες αυτές, στην πλειοψηφία τους γεροντοκόρες μαζί με κάποιες κοτσονάτες χήρες εκ πεποιθήσεως γεροντοκόρες, μετά το πέρασμα της πρώτης νιότης συγκατοίκησαν και μάλιστα μή έχοντας, αλλά ακόμα και έχοντας απογόνους, μετέφεραν τις προίκες τους, αφάγωτες, όπως οι ίδιες συνήθιζαν να λένε, στο Κάστρο, δημιουργώντας ένα είδος μικρού μοναδικού παλατιού, σύμφωνα με την εποχή στην οποίαν έζησαν και τον τρόπο με τον οποίο ζούσαν οι άλλοι κάτοικοι του νησιού.

Οι πλούσιοι καπεταναίοι της Επάνω Βρύσης έφερναν στα σπίτια τους τα καλά της Οικουμένης. Πόλη και Βενετιά πριν δούνε καλά καλά τα καλά τους, τα’ βλεπες στα αρχοντόσπιτα και τα καστρόσπιτα της Πάνω Βρύσης. Ακόμα κι οι Βασιλιάδες μάτια μ’, που είχαν δει τ’ κόσμ’ τα καλά, επέφταν τα μάτια τους όταν εμπαίναν στα σπίτια μας, κοκορευόντουσαν οι Πανωβρυσιώτισες για τα μεγαλεία τους.»

«Συνεπαρμένες από την ομορφιά της Τέχνης και της πολυτέλειας οι Καστρωμένες είχαν ευλαβικά στην κατοχή τους ότι καλύτερο είχε η εποχή που έζησαν, όχι μόνο αυτές, αλλά και οι γιαγιάδες και οι προγιαγιάδες τους. Τα κειμήλια, πολύτιμα αντικείμενα, εικόνες έργα τέχνης, έργα τέχνης ντόπιων καλιτεχνών, ήταν γι’ αυτές το απόλυτο δείγμα της ευγένειας και της συνέχειας ενός τόπου, και ενός σογιού που πάνω απ’ όλα σέβεται και τιμά έμπρακτα και ευλαβικά τις ρίζες της.»

«Μια Ελλάδα ανά τις εποχές εναλλασσόμενα, μια πιό κοντα στην Ανατολή, μια πιο κοντά στη Δύση, και μια Τήνος δεμένη περισσότερο με την ανατολή, και με τον κόσμο της πιο κοντά στην Σμύρνη και την Πόλη παρά την ΑΘήνα με καράβια να φεύγουν κατευθείαν Πάνορμος Σμύρνη (Πάνορμος λιμάνι στην βόρεια πλευρά του νησιού), δικαιολογεί αυτόν τον ζεστό εσωτερικό και εξωτερικό μοναδικό διάκοσμο, τόσο διαφορετικό από την τότε ευρωπαική πραγματικότητα. Ένα ανατολικοδυτικό πηγαίο πάντρεμα που μαζί μ’ αυτήν την ανατολικοδυτική μοναδική πέτρινη αρχιτεκτονική, μαζί και με το αντίστοιχο τηνιακό φέρεσθαι που ριζώνει βαθιά ακόμα και στις μέρες μας, αγγίζει σαν σύνολο την μοναδικότητα.»

«Το Κάστρο δεν είναι απλά το αστικό Τηνιακό σπίτι του 19ου και του 20ου αιώνα μ’ όλα τα πολύτιμα αντικείμενα ακόμα και εποχών προγενέστερων της ύπαρξης του, δεν είναι ένα μουσείο με ακίνητα πράγματα και σιωπηλές φωτογραφίες κάποιων που έζησαν και έφυγαν, είναι το σπίτι που άφησαν οι Καστρωμένες, όπως το άφησαν, και μ’ όλη την ανεμελιά που τις χαρακτήριζε, σε τέτοιο βαθμό, που μπαίνοντας, έχεις την αίσθηση, ειδικά έχοντας διαβάσει το βιβλίο, ότι σίγουρα κάποια στιγμή θα τις δεις άξαφνα να πετιούνται από κάποια γωνιά.»

«Υ.Γ Σε όλα τα ιδιαίτερα σημεία του σπιτιού, παραδείγματος χάριν, στις λαμπιέρες και στο βαπτιστέρο, ενδεικτικά, που γινόντουσαν οι πλούσιοι γάμοι και τα βαφτίσια, ή στην Γωνιά του Χαλεπά με το περίφημο μαρμάρινο χέρι, υπάρχουν γραπτές και ακουστικές επεξηγήσες, κάποιες μάλιστα κι από τις ίδιες τις Καστρωμένες στην Τηνιακιά ντοπιολαλιά.»